Opieka nad osobą leżącą stanowi duże wyzwanie. Do unieruchomienia osoby chorej przyczyniają się choroby neurologiczne, schorzenia układu kostno-stawowego, choroby układu oddechowego oraz urazy. Zdarza się, że Osoby Starsze pozostają w łóżku przez wiele tygodni lub lat, co może prowadzić do osłabienia organizmu, infekcji dróg oddechowych, zaniku mięśni, osteoporozy lub pojawienia się odleżyn.
Jak opiekować się osobą leżącą?
Odpowiednie urządzenie pokoju chorego jest bardzo ważne. Osoba, która długotrwale pozostaje w łóżku, powinna mieć swoje oddzielne pomieszczenie lub specjalnie oddzieloną część w mieszkaniu, np. za pomocą zasłony, co pozwoli zapewnić jej prywatność. Pokój, w którym znajduje się chory, należy regularnie wietrzyć oraz sprzątać – zapobiegnie to gromadzeniu się szkodliwych drobnoustrojów. Łóżko należy tak ustawić, aby był do niego dostęp z obu stron, co jest szczególnie przydatne przy wykonywaniu czynności higienicznych. Obok może znajdować się szafka, w której osoba chora może umieścić ważne lub osobiste przedmioty np. okulary, zdjęcia bliskich osób lub pilot do telewizora. Warto również zamontować specjalny stolik z blatem, dzięki któremu chory będzie mógł wygodnie zjeść lub rozwiązywać krzyżówki.
Dużym udogodnieniem w codziennej opiece jest dedykowany takim osobom sprzęt medyczny, np. specjalistyczne łózka, materac przeciwodleżynowy, wózek inwalidzki, balkonik lub kule.
Opieka nad osoba leżącą wymaga zadbania przede wszystkim o właściwą pielęgnację ciała oraz higienę. Zapobieganie odleżynom to wyzwanie w opiece nad chorym. Bardzo ważny w profilaktyce odleżyn jest materac przeciwodleżynowy, który pozwoli zmniejszyć ryzyko ich powstawania. W przypadku niektórych chorych możliwe jest wykonywanie czynności higienicznych w łazience. Ułatwieniem może być specjalny podnośnik oraz wózek inwalidzki, dzięki któremu można przewieźć osobę chorą do łazienki. Niekiedy osoba leżąca wymaga mycia oraz pielęgnacji ciała w łóżku. Do mycia należy używać miękkiej gąbki, a następnie dokładnie wysuszyć ciało i nasmarować je odpowiednim kremem.
Prawidłowe żywienie osoby leżącej jest bardzo ważne. Dostarczenie zbyt małej ilości składników odżywczych może doprowadzić do pojawienia się odleżyn oraz zmniejszenia masy mięśniowej. Osoby chore często korzystają z rehabilitacji, co zwiększa zapotrzebowanie organizmu na energię.
Dieta osoby leżącej powinna być lekkostrawna. Warto przygotowywać posiłki gotowane lub na parze, bez zbędnej ilości tłuszczu. Potrawy smażone nie są wskazane, ponieważ mogą wywoływać nudności i bóle brzucha. Niektóre osoby mają problemy z gryzieniem lub połykaniem, dlatego muszą spożywać posiłki o płynnej konsystencji. Dieta osoby leżącej powinna zawierać błonnik, który wspiera perystaltykę jelit. Opiekując się osobą chorą, warto przygotowywać ryby (źródło białka oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych), chude mięso, przetwory mleczne oraz nasiona roślin strączkowych, np. ciecierzycę, soczewicę. Należy pamiętać o włączaniu do codziennego jadłospisu również warzyw i owoców, które są bogate w witaminy.
Osoba leżąca wymaga wsparcia nie tylko w sferze fizycznej, ale również psychicznej. Długotrwałe leżenie może doprowadzić do spadku nastroju. Dlatego bardzo ważne jest wpieranie chorego, okazywanie mu empatii i cierpliwości. Doświadczony opiekun to nieocenione wsparcie w opiece nad osobą leżącą.