Z wiekiem nasze zapotrzebowanie na kalorie maleje. Jest co całkowicie normalne i zupełnie logiczne, że osoba w sile wieku potrzebuje znacznie więcej energii z pożywienia niż Senior. O wiele gorszym zjawiskiem, które często towarzyszy Osobom Starszym jest natomiast brak apetytu – niejednokrotnie błędnie interpretowany jako przejaw najedzenia i wystarczającej ilości posiłków w ciągu dnia. Brak apetytu, wbrew pozorom, jest niebezpieczny dla zdrowia Seniora, dlatego Opiekunka Osób Starszych musi wiedzieć w jaki sposób zdiagnozować tę przypadłość oraz znaleźć sposób, dzięki któremu zadba o odpowiednie odżywianie Podopiecznego.
Z czego wynika brak apetytu?
Brak apetytu może mieć złożone podłoże. Przede wszystkim, wraz z wiekiem maleje zapotrzebowanie na energię w konsekwencji czego Osoba starsza nie czuje potrzeby częstego jedzenia, szczególnie często odmawiając posiłków dość dużych objętościowo. To proces naturalny, który wynika ze spowolnionego metabolizmu, ale także i z mniejszej ilości aktywności w ciągu dnia. Warto także odnotować, że wraz z wiekiem nastają zmiany hormonalne, które także znacząco niwelują odczuwanie głodu oraz zmniejszają zdolność organizmu do wytwarzania energii. Mowa tutaj o tzw. leptynie i grelinie oraz insulinie i glukagonie, pierwsze dwa odpowiadają za uczucie sytości, kolejne dwa za wychwytywanie składników odżywczych i odżywianie naszych komórek mięśniowych oraz mózgu.
Kolejną przyczyną braku apetytu może być fakt, iż z czasem zmysły Seniora ulegają osłabieniu. Zwykle rejestrujemy pogorszenie wzroku i słuchu, ale te zmiany dotyczą także węchu i smaku, co w kontekście odżywiania jest kluczowe. Osłabione zmysły powodują, że Osoba Starsza nie czuje przyjemności z jedzenia przez co, w ciągu dnia, spożywa znacznie mniejszą ilość kalorii. Seniorzy dość często cierpią na braki w uzębieniu. Tego typu przypadłość powoduje, że znacznie gorzej przychodzi im gryzienie i przeżuwanie pokarmu. Jest to bardzo niekomfortowe uczucie, które potrafi mocno zniechęcać do posiłku.
Na sam koniec trzeba także wspomnieć o podłożu natury psychologicznej, jak i zdrowotnej. Do braku apetytu przyczyniać może się demencja, depresja, obniżone samopoczucie, jak również choroby układu pokarmowego, cukrzyca czy problemy z wątrobą.
Co robić jako Opiekunka Osób Starszych?
W pierwszej kolejności musimy obserwować i analizować. Sprawdźmy ile Senior zjada w ciągu dnia, przydadzą się do tego również aplikacje na telefon z dziennikami odżywiania, w których także moglibyśmy sumować ilość spożytych kalorii oraz ustalić dzienne zapotrzebowanie Osoby Starszej. To jednak nie jest obowiązek i najprostsze notatki także pozwolą nam na to, by zauważyć tendencję żywieniową naszego Podopiecznego. Brak apetytu jest przyczyną niedożywienia, a to w pierwszej kolejności objawia się osłabieniem, dezorientacją oraz nerwowością. Jeżeli przez czas dłuższy niż 3 dni zauważamy, że Osoba Starsza łatwo się męczy, jest senna, przy tym dość rozkojarzona i nerwowa, a przy okazji nie spożywa za dużo posiłków, to możemy być pewni, iż przyczyną jest właśnie niedożywienie. Osłabienie może być wynikiem infekcji lub przewlekłej choroby, dlatego zanim postawimy jakąkolwiek diagnozę, wybierzmy się do lekarza.
Co warto zrobić, gdy wiemy już, że mamy do czynienia z brakiem apetytu u Seniora? Spróbujmy zmienić dotychczasowe nawyki żywieniowe – inne potrawy, nowe smaki, zmiana sposobu przyprawiania dań – możliwości jest bardzo dużo i ogranicza je tylko nasza kreatywność. Wiele ze współpracujących z nami Opiekunek Osób Starszych zaleca także podawanie posiłków w formie koktajli, które znacznie łatwiej spożyć, a mogą stanowić istną bombę kaloryczną oraz źródło witamin i minerałów. Warto także postawić na inne metody wzmagania apetytu – czasem może to być dodatkowa aktywność w ciągu dnia, czasem warto sięgać po odpowiednie przyprawy. Tutaj warto polecić oregano, miętę, krwawnik, bylicę, gorczycę, cykorię, czy mniszek lekarski – bardzo łatwo dostarczyć je choćby w postaci herbatek ziołowych. Na rynku są również dostępne suplementy oraz leki wzmagające apetyt. Skuteczność tych pierwszych jest dość wątpliwa, mogą stanowić dodatkowy składnik walki z brakiem apetytu. Jeśli chodzi o leki, te warto skonsultować z lekarzem i są zwykle bardzo skuteczne, choć w pierwszej kolejności warto spróbować bardziej naturalnych sposobów zachęcania do jedzenia.
Jakie zagrożenia niesie brak apetytu?
Brak apetytu jest bardzo groźny dla zdrowia. Często nie jest zauważany przez co może doprowadzić do szeregu niekorzystnych zmian w organizmie Seniora. “Jesteś tym, co jesz” to jakże proste powiedzenie jest jedną z najważniejszych życiowych mądrości, a to dlatego, że brak odpowiednich posiłków przyczynia się do niedoboru witamin i minerałów, a te w konsekwencji prowadzą do chorób oraz osłabienia odporności. Następstwa braku apetytu mogą być różne, niewątpliwie jednak warto zdawać sobie sprawę z tego, że dieta ma ogromne znaczenie i szczególnie w pracy Opiekunki Osób Starszych musimy dbać o to, by pomóc Seniorowi dostarczyć odpowiednie i niezbędne do życia składniki.
Na naszej stronie znajdziesz informacje o zdrowym odżywianiu, które będą świetną wskazówką dotyczącą tego, jakie posiłki warto włączyć do diety Seniora (jak również swojej)
https://pomocwdomu.pl/o-zdrowiu
Piotr Szewczyk