Inkontynencja (nietrzymanie) moczu to wstydliwe schorzenie, które powoduje poczucie dyskomfortu u osoby chorej oraz może wpływać na komfort pracy jej opiekuna. Wspólnie zastanówmy się, jakie są przyczyny inkontynencji oraz w jaki sposób można zapanować nad problemem nietrzymania moczu?
Jakie są rodzaje inkontynencji?
Najbardziej powszechny podział nietrzymania moczu został opracowany przez Komitet Standaryzacji międzynarodowej organizacji ICS (International Continence Society). Wyróżnia się:
● wysiłkowe nietrzymanie moczu,
Jest związane z osłabieniem mięśni miednicy. Przejawia się niekontrolowanym wyciekiem moczu podczas wysiłku fizycznego, czy w trakcie kichania, kaszlenia bądź śmiania się. W tych konkretnych sytuacjach dochodzi do wzrostu ciśnienia śródbrzusznego, które prowadzi do ucisku na pęcherz. Ten rodzaj inkontynencji dotyka przeważnie kobiety, u mężczyzn może pojawić się jedynie po zabiegu usunięcia prostaty.
● inkontynencję parcia,
To niekontrolowane mikcje, które powiązane są z uczuciem nacisku na pęcherz. Występują jako niewielkie wycieki pomiędzy świadomym opróżnieniem pęcherza lub jako całkowite niekontrolowane wycieki moczu.
● inkontynencję mieszaną,
Jest to niekontrolowany wyciek moczu pojawiający się w trakcie wysiłku fizycznego, w czasie kichania, śmiania się bądź kaszlenia, który jest powiązany z uczuciem parcia.
● inkontynencję nocną,
To problem, który pojawia się w porze nocnej. Oznacza niekontrolowane opróżnienie pęcherza w trakcie snu, czyli tzw. moczenie nocne.
● inkontynencję ciągłą,
Jest to uciążliwy, ciągły oraz nieświadomy wyciek moczu.
● inkontynencję neurogenną,
Pojawia się, kiedy osoba cierpiąca na tę dolegliwość nie odczuwa parcia na pęcherz, gdy ten, opróżnia się automatycznie i całkowicie. Jest to tzw. odruchowe nietrzymanie moczu, którego przyczyną jest zaburzone funkcjonowanie układu nerwowego.
● inkontynencję z przepełnienia,
Ten rodzaj nietrzymania moczu pojawia się z powodu przepełnienia pęcherza np. ze względu na zablokowanie jego ujścia.
● inkontynencję przetokową,
Niekontrolowany wyciek moczu, który następuje inną drogą niż cewka moczowa.
● inkontynencję niezdefiniowaną,
Oznacza nietrzymanie moczu, którego nie można przypisać do innych rodzajów inkontynencji.
Jakie są przyczyny nietrzymania moczu?
Osłabienie mięśni dna miednicy.
Mięśnie dna miednicy są odpowiedzialne za zamknięcie cewki moczowej. Gdy następuje ich osłabienie, przestają wspierać cewkę, co powoduje inkontynencję moczu. Proste czynności, takie jak śmiech, kaszel, podnoszenie ciężarów czy bieganie, mogą powodować wyciek moczu.
Infekcje układu moczowego.
Przyczyniają się do nadwrażliwości pęcherza. Pęcherz sygnalizuje o nagłej potrzebie opróżnienia, pomimo że nie jest całkiem pełny. Po wyleczeniu infekcji pęcherz funkcjonuje prawidłowo.
Otyłość.
Powoduje dodatkowy nacisk na podbrzusze i mięśnie dna miednicy, który prowadzi do inkontynencji moczu.
Leki.
Nietrzymanie moczu może stanowić niepożądany efekt uboczny stosowania niektórych leków o działaniu moczopędnym.
Neurologiczne zaburzenia pracy pęcherza.
Spowodowane udarem, demencją, cukrzycą, chorobą Parkinsona, stwardnieniem rozsianym lub uszkodzeniem mózgu. Zaburzenia te negatywnie wpływają na połączenia nerwowe. W efekcie sygnały między mózgiem a pęcherzem nie są przesyłane prawidłowo.
Dodatkowo u kobiet:
Ciąża/poród
Zwiększona waga, podczas ciąży, powoduje nacisk na mięśnie dna miednicy, ścięgna i pęcherz moczowy. Podczas trwania ciąży uwalniane są również hormony, które wpływają na rozciąganie mięśni dna miednicy. Mięśnie dna miednicy oraz ścięgna rozciągają się także podczas porodu, co może prowadzić do trwałego wydłużenia tkanek i w efekcie prowadzić do problemów związnaych z nietrzymaniem moczu.
Menopauza
Okres przekwitania jest związany ze zmniejszeniem wytwarzania estrogenu, co prowadzi do osłabienia mięśni dna miednicy. Dlatego niektóre kobiety mają problemy z nietrzymaniem moczu.
Dodatkowo u mężczyzn:
Powiększona prostata.
Schorzenie to powoduje spowolnienie, a nawet zablokowanie przepływu moczu. Częstym objawem jest nagłe parcie na mocz.
Operacja prostaty.
Powikłaniem po operacji związanej z uszkodzeniem mięśni kontrolujących przepływ moczu może być wysiłkowa inkontynencja moczu.
W jaki sposób opiekować się osobą chorą na inkontynecję?
Przede wszystkim postaraj się, aby została odpowiednio zdiagnozowana.
Porozmawiaj z lekarzem, zapytaj, jakie są przyczyny inkontynencji. Być może to infekcja, której wyleczenie sprawi, że problem ustanie. Prawidłowe określenie rodzaju nietrzymania moczu pomoże, również dobrać odpowiednie środki.
Ogranicz spożywanie niektórych potraw i napojów.
Wiele z nas nie zdaje sobie sprawy, że niektóre potrawy i napoje mają moczopędne działanie. Wyeliminuj z diety podopiecznego następujące potrawy:
● zbyt mała ilość podawanych płynów
● zbyt duża ilość podawanych płynów
● kawa, herbata oraz napoje gazowane – z kofeiną i bez
● niektóre kwaśne owoce, takie jak pomarańcze, grejpfruty, cytryny, limonki oraz kwaśne soki owocowe
● pikantne jedzenie
● alkohol
● czekolada
● pomidory i produkty na bazie pomidorów – nawet ketchup
● cukier, miód i sztuczne słodziki
Aby łagodzić negatywne skutki inkontynencji moczu, zachęcaj podopiecznego do picia odpowiedniej ilości płynów i ogranicz moczopędne potrawy i napoje.
Staraj się stosować harmonogram korzystania z łazienki
Regularna codzienna rutyna jest pomocna w opiece nad osobami starszymi, zwłaszcza chorych na Alzheimera lub demencję. Jest to również dobry sposób na przyzwyczajenie organizmu do działania w określonych momentach.
Stwórz harmonogram łazienki, prosząc podopiecznego o korzystanie z toalety w regularnych odstępach czasu.
Możesz zacząć od poproszenia chorej osoby, aby korzystała z toalety co 1 lub 2 godziny.
Stosuj wodoodporne pokrowce
Sprzątanie to duży problem podczas opieki nad chorymi na inkontynencję moczu.
Ubrania i pościel można łatwo wrzucić do pralki. Jednak, co zrozumiałe, próba czyszczenia, na przykład materaca lub fotela, jest stresująca i męcząca.
Aby wyprzedzić problem i ułatwić sprzątanie, zabezpieczaj meble, z których najczęściej korzysta Twój podopieczny.
Bądź uprzejmy
Problemy z nietrzymaniem moczu sprawiają, że osoba chora czuje się niekomfortowo. Dlatego staraj się powtarzać, że takie problemy ma wiele osób. W takich stacjach często pomaga poczucie humoru, możesz powiedzieć, że dzięki tej sytuacji Twój podopieczny może założyć swoje ulubione spodnie.
Wybieraj ubrania, które łatwo zmienić i wyprać
Postaw na wygodne spodnie z gumkami. Zrezygnuj z tych zapinanych na guziki bądź na zamek. Stosuj również łatwo rozpinane góry. Dzięki czemu ubrania będzie łatwiej zdjąć. Postaw na przewiewne materiały, które po wypraniu szybciej wyschną.
Stosuj rozwiązania ułatwiające załatwianie się
Korzystaj z basenów i kaczek dla osób leżących bądź z krzeseł toaletowych skracających „drogę” do toalety, stosuj cewniki zewnętrzne i wewnętrzne – przy czym pamiętaj, że te wprowadzane są możliwie najpóźniej ze względu na zwiększone ryzyko zakażenia układu moczowego.
Pielęgnacja skóry u osób starszych zmagających się z inkontynecją.
Utrzymanie skóry w czystości jest bardzo ważne, ze względu na podrażnienia, które może spowodować mocz. Pomocne będą wkłady chłonne, które zatrzymują wilgoć i nie pozwalają na bezpośredni kontakt moczu ze skórą. Okolice intymne należy często przemywać, a następnie delikatnie osuszać, najlepiej miękkim ręcznikiem, aby nie powodować dodatkowych podrażnień.
Produkty dla osób cierpiących na nietrzymanie moczu
Podopiecznym zmagających się z problemem nietrzymania moczu, zaleca się stosowanie chłonnych wkładek, specjalnych majtek czy podkładów, które niwelują dyskomfort spowodowany uczuciem wilgoci oraz związany z nieprzyjemnym zapachem moczu.
W przypadku niewielkich mikcji przydatne będą wkładki urologiczne lub specjalne podpaski, które chłoną niewielką ilość moczu. Jeśli dochodzi do oddawania większych, niekontrolowanych ilości, zaleca się z kolei stosowanie pieluchomajtek lub majtek chłonnych.
Opieka nad osobą starszą, która cierpi na nietrzymanie moczu, to niełatwe zadanie. Jednak jest to przypadłość większości seniorów po 80-tym roku życia. Trzeba dobrze zapoznać się z przebiegiem tego schorzenia i przygotować do takiej opieki. Dlatego w ogłoszeniach o pracy w Niemczech zamieszczamy szczere informacje na temat każdej dolegliwości podopiecznego. Sprawdź aktualne oferty pracy dla opiekunek w Niemczech.