Z pewnością dla każdego z nas wzrok to ten najważniejszy spośród wszystkich zmysłów. Nie dziwi więc, że wszelkie choroby oczu są przez nas traktowane bardzo poważnie, a statystyki pokazują, że wizyty u okulistów to te ,od których rzadko stronimy. Pracując jako Opiekunka Osób Starszych z pewnością nieraz miałaś styczność z Podopiecznymi cierpiącymi na różnorakie przypadłości dotyczące wzroku. Na pewno – do najtrudniejszych pacjentów należeć będą osoby niewidome, wymagające stałej pomocy, w nawet najbardziej podstawowych czynnościach. W dzisiejszym artykule skupimy się jednak na najczęstszych chorobach oczu – na profilaktyce oraz sposobach współpracy z osobą cierpiącą na problemy ze wzrokiem.

Przede wszystkim musimy zacząć od profilaktyki. Dobre nawyki są w stanie nie tyle, poprawić nasz wzrok, jak i Podopiecznych, co zatrzymać jego postępujące pogarszanie się. Przy okazji, zastosowanie kilku z poniższych wskazówek może pomóc poprawić kondycję oka, dzięki czemu będzie znacznie lepiej radziło sobie w obliczu czyhających zagrożeń. Ta wiedza jest także szczególna dla Opiekunek Osób Starszych, ponieważ zaprezentowane wskazówki można zastosować w stosunku do osób każdego wieku, a są na tyle proste, że każdy z pewnością będzie w stanie je zastosować!

WITAMINA A ORAZ BETA-KAROTEN

Zapewne każdy z nasz słyszał o tym, że marchewka, buraki lub jagody, są dobre dla oczu. Jest to efektem sporej zawartości witaminy A oraz beta-karotenu, zawartego w wyżej wymienionych pokarmach. Ów witamina zdaje się być jednym z najważniejszych składników dla naszego wzroku – chroni go przed szkodliwymi, zewnętrznymi czynnikami, odpowiednio “odżywia i nawadnia” oczy, a nawet wykazuje działanie poprawiające jakość widzenia! Dlaczego tak się dzieje? Witamina A jest składnikiem rodopsyny, czyli barwnika wzrokowego, znajdującego się w siatkówce oka. Jej braki powodują “wysuszenie” gałki ocznej, większą wrażliwość oraz tzw. kurzą ślepotę, czyli pogorszoną zdolność do widzenia po zmierzchu. Najwięcej witaminy A znajdziemy w podrobach, żółtku jajka, tłustych serach żółtych oraz mleku. Beta-karoten obficie występuje w marchwi, burakach, jagodach, pomarańczach, jarmużu. Jako Opiekunka Osób Starszych możesz w codziennym jadłospisie przemycać wyżej wymienione produkty. Warto postawić na różnorodność – witaminę A znajdziemy przecież tak w mięsie, nabiale, jak i warzywach!

UWAGA NA ŚWIATŁO NIEBIESKIE!

Ten typ światła emitują monitory – telefonów, komputerów, tabletów, telewizorów itd. Szkodliwe są także złej jakości żarówki. Innymi słowy, bardzo niekorzystne dla naszych oczu jest sztuczne oświetlenie, które bezpośrednio przyczynia się do suchości oka oraz jego przemęczenia. Szczególnie niesprzyjające jest przesiadywanie przed tego typu urządzeniami wieczorami, przy zgaszonym świetle. Co warto zrobić? Komputery i telefony mają zainstalowany filtr światła niebieskiego. Jeśli już ich używasz, to warto skorzystać z tej opcji – ekran stanie się nieco bardziej “żółty” i przygaszony, ale bezpieczniejszy dla oczu. Po drugie warto nieco przyciemnić obraz, jaskrawe kolory bardzo szybko męczą nasz wzrok. Pamiętajmy także, że ciągła praca z urządzeniem utrzymywanym w pobliżu oczu sprawia, że nasze oczy muszą odpowiednio akomodować się. Taka sytuacja powoduje ich napięcie, a w konsekwencji także pogorszenie wzroku. Jest to jednak efekt krótkotrwały, utrzymujący się kilka dni. Rozluźnienie oczu pozwala przywrócić odpowiednią jakość widzenia (przerwa od monitora, krople do oczu). Jeśli jednak będziemy zbyt często doprowadzali do takiego stanu, to na pewno odbije się to niekorzystnie na kondycji wzroku. Jako Opiekunka Osób Starszych pilnuj, by Senior nie przesiadywał zbyt długo przed komputerem, telewizorem, czy czytał książki przy nieodpowiednim oświetleniu.

ZADBAJ O HIGIENĘ OCZU!

Każdy z nas używa telefonów, komputerów, ogląda telewizję, czyta książki. Z tego powodu warto wiedzieć w jaki sposób postępować, tak by nasze oko na dłużej zachowało dobrą kondycję. Przede wszystkim pamiętaj o odległości – ok. 70-80 cm od obiektu, z którego korzystasz to absolutne minimum. Po drugie, pilnuj przerw – najlepiej rób je co 30-45 minut. W tym czasie przejdź się, daj odpocząć oczom od ekranu, książki itp. Warto także dbać o odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniu oraz dobrej jakości światło. W przerwach lub po skończonej pracy postaw także na ćwiczenia oczu – mrugaj, patrz w dal, przytrzymuj zamknięte powieki. Jeśli masz taką możliwość, to korzystaj z okularów do czytania, a jeśli masz wadę wzroku, to nie stroń od ich używania. Pamiętaj także, że soczewki choć wygodne, to bardzo męczą oko więc warto co jakiś czas z nich zrezygnować. Bardzo dobry wpływ na oczy ma także kolor zielony. Uspokaja nie tylko nasze ciało, ale także działa rozluźniająco dla mięśni oka. Warto wiec wybrać się na mały spacer do parku lub lasu. Jeśli pracujesz jako Opiekunka, to koniecznie zabierz ze sobą podopiecznego. Nie dość, że będzie to dobra rozrywka, to przy okazji bardzo zdrowa!

ZAPOBIEGAJ ZAMIAST LECZYĆ!

Kontroluj swoje oczy. Przynajmniej raz w roku udaj się do okulisty na badanie kontrolne. Jeśli zauważasz, że jakość Twojego wzroku ostatnio się pogorszyła, to nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Niektóre choroby rozwijają się bezobjawowo, dlatego najważniejsza jest wczesna reakcja. Tak jak pisaliśmy wcześniej – czasem wzrok może się pogorszyć w efekcie długotrwałej pracy przy monitorze, niemniej jeśli taki stan utrzymuje się ok. miesiąca, to jest to ważny sygnał, by wybrać się do swojego lekarza.

MAGICZNA LUTEINA

Od kilku lat prowadzone są intensywne badania nad luteiną, która wykazuje silne działanie prozdrowotne dla oczu. Luteina jest dla naszego wzroku nieocenionym wsparciem – poprawia ostrość widzenia, naprawia uszkodzenia w siatkówce oka, a przy tym chroni je przed wolnymi rodnikami oraz niekorzystnymi czynnikami z zewnątrz – jak choćby kurz, światło niebieskie czy promienie UV. Luteina sprawia, że widzimy w wyższej rozdzielczości. Bogate w luteinę są przede wszystkim warzywa krzyżowe – jarmuż, brokuły, brukselka oraz żółtko jajka kurzego. Działanie luteiny wzmacnia także cynk, witamina C oraz witamina A.

Najczęstsze choroby oczu

Krótkowzroczność – najczęściej występujące schorzenie oczu, które dotyka nawet 63% wszystkich cierpiących na jakiekolwiek choroby wzroku. Z wiekiem nasz wzrok może nieco poprawić się, niemniej najważniejsza jest profilaktyka i zahamowanie postępujących zmian w jakości widzenia.
Nadwzroczność
Presbiopia – przypadłość dotykająca praktycznie wszystkie osoby w wieku seniorskim. Jest efektem mniej elastycznej soczewki oka i sprawia, że z bliska widzimy znacznie gorzej.
Zespół suchego oka
Jaskra – częściej dotyka osoba krótkowzroczne, kobiety oraz osoby z wysokim ciśnieniem. Sprawia, że chory nie widzi części obrazu. Bardzo ważna jest profilaktyka, dlatego jako Opiekunka Osób Starszych musisz dbać o to, by Twój podopieczny unikał stresowych sytuacji oraz dbał o odpowiednią higienę oczu.
Zaćma – Najczęściej dotyka osoby starsze. Chorzy uskarżają się na podwójne widzenie, wyblakłe kolory otoczenia, widzenie za mgłą. Jeśli Twój Podopieczny skarży się na takie objawy, lepiej od razu zgłosić to lekarzowi oraz rodzinie. Zaćmę można jedynie spowolnić, a całkowite leczenie polega na operacji oka.

Oczy są zdecydowanie jednym z naszych najważniejszych narządów. Utrzymanie ich w odpowiednim stanie pozwoli cieszyć się nam przez długi czas dobrym wzrokiem. W kontekście dbania o oczy ważna jest tak dieta, aktywności fizyczne, utrzymywanie odpowiedniego ciśnienia, jak i dbanie o higienę, niestosowanie używek oraz środowiska szkodliwego dla oczu – tak jak pomieszczenia zakurzone, zadymione, czy wystawianie się na szkodliwe promieniowanie UV. Na rynku jest obecnie wiele możliwości leczenia oczu, jak i profilaktyki, dlatego obok wyżej wymienionych czynników nie strońmy od okulistów i jeśli to potrzebne – noszenia okularów, bądź soczewek.

Piotr Szewczyk