Opieka nad seniorem chorym na demencję niesie ze sobą wiele wyzwań. Opiekunowie Osób Starszych, opowiadając o swoich doświadczeniach w pracy, często wspominają o problemach z porozumiewaniem się. Wzajemne zrozumienie komunikatów, informacji, potrzeb jest bardzo ważne w relacji opiekuna z podopiecznym.
U osób cierpiących na demencję, wraz z rozwojem choroby, pojawiają się problemy z mową, orientacją w czasie i przestrzeni, pamięcią (chory zapomina nazw przedmiotów), wyrażeniem swoich myśli. Osoby chore często powtarzają wcześniejsze wypowiedzi, mówią nieskładnie, nie odpowiadają na zadane pytania. Może to być problematyczne zarówno dla opiekuna, jak i podopiecznego. Takie trudności wzbudzają często w chorych wiele negatywnych emocji, jak frustracja, agresja.
Jak komunikować się z Osobą Starszą, która cierpi na demencję?
Warto zachęcać podopiecznego do rozmów – pozwoli to mu ćwiczyć umiejętności językowe. Osoby w podeszłym wieku często chętnie opowiadają o swoich wspomnieniach z przeszłości. Należy poszukać takich tematów do rozmów, które podopieczny z przyjemnością podejmie.
Komunikując się z chorym należy stać przed nim i utrzymywać kontakt wzrokowy. Formułowane przez nas komunikaty powinny być proste i zwięzłe – unikajmy rozbudowanych wypowiedzi. Podstawą w zasadach porozumiewania się jest cierpliwość – opiekun nie powinien kończyć zdania za swojego rozmówcę, jeśli ma on problem z wyrażeniem tego, co chce powiedzieć. Jeśli osoba chora nie odpowiada na polecenie, powinniśmy je wielokrotnie powtórzyć. Nie należy też pospieszać podopiecznego, kiedy do nas mówi.
Warto pamiętać o dostosowaniu słownictwa do chorego. Często popełnianym błędem w komunikacji z osobami starszymi jest używanie słownictwa charakterystycznego dla rozmów z dzieckiem. Należy się tego wystrzegać. Jeśli osoba chora na demencję powtarza informacje lub zadaje te same pytania, dobrze w takiej sytuacji odwrócić jej uwagę i przekierować na inny temat.
Opiekunowie powinni używać pytań zamkniętych lub takich, które ograniczają wybór, np. do dwóch opcji („czy zjesz kanapkę?” zamiast „co chciałbyś zjeść?”). Warto obrazować swoje wypowiedzi, które kierujemy do podopiecznego, np. wskazując palcem przedmiot, o którym mówimy. To znacznie usprawni komunikację i ułatwi zrozumienie informacji choremu.
Należy zachęcać podopiecznego do kontynuowania wypowiedzi i doceniać jego wysiłki. Ważne, aby okazywać szacunek naszemu rozmówcy – chorzy odczuwają różne emocje, takie jak zawstydzenie, złość. Podopieczni często mają problemy z rozumieniem tego, co do nich mówimy, ale doskonale odczuwają to, w jaki sposób się do nich mówi.
Rozmawiając z chorym można również regularnie przypominać mu gdzie się znajduje, jaki mamy czas – zwiększy to jego poczucie bezpieczeństwa. Ponadto należy unikać smutnych tematów, aby nie wywoływać negatywnych emocji.
Wraz z rozwojem choroby zdolność porozumiewania się z otoczeniem ulega pogorszeniu. Chory nie ma na to żadnego wpływu, dlatego tak ważne jest wsparcie doświadczonego opiekuna, który będzie umiejętnie się komunikował. Dzięki temu podopieczny otrzyma zrozumienie i odpowiednią pomoc.