Artroza, choroba zwyrodnieniowa stawów zwana również zużyciem stawów to trwałe uszkodzenie chrząstki stawowej, które może powodować ból i ograniczenie ruchomości. W Niemczech na zwyrodnienie stawów cierpi około 5 mln pacjentów, większość z nich ukończyła 65 lat. Jakie są przyczyny i objawy tego schorzenia? W jaki sposób opiekować się seniorem cierpiącym na artrozę?

Czym właściwie jest choroba zwyrodnieniowa stawów?

Artroza to choroba, która atakuje stawy. Niszczy ona chrząstki stawowe. Doprowadza do powstawania zmian w budowie tkanki kostnej, w wyniku czego powstają osteofity (są to wyrośle kostne, które sprawiają, że stawy mają ograniczoną ruchomość).

Uszkodzenie chrząstki stawowej powoduje zwężenie przestrzeni stawowej. W pewnym momencie chrząstka i płyn maziowy nie funkcjonują prawidłowo, a kości ocierają się bezpośrednio o siebie. Ogranicza to ruchomość stawu i często powoduje silny ból.

W niektórych przypadkach choroba zwyrodnieniowa stawów początkowo nie powoduje bólu ani dyskomfortu, mimo że zwyrodnienie jest już zaawansowanym stadium. W późniejszym okresie nieuniknione są jednak ograniczenia ruchomości i ból. Dlatego należy jak najwcześniej wdrożyć leczenie.

Jakie są przyczyny powstawania artrozy?

Do przyczyn powstawania choroby zwyrodnieniowej stawów zaliczamy:

  • Starzenie się organizmu. Wraz z wiekiem chrząstka stawowa ulega zużyciu, co prowadzi do powstawania artrozy.
  • Nadmierne obciążenie stawów, zwłaszcza stawów kolanowych i biodrowych.
  • Urazy, takie jak złamania kości, skręcenia stawów lub kontuzje.
  • Czynniki genetyczne.
  • Niezdrowy styl życia, taki jak brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia lub niewłaściwa dieta.
  • Niektóre choroby, takie jak dna moczanowa lub choroba Pageta, mogą zwiększać ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów.

Jakie objawy wskazują na chorobę zwyrodnieniową stawów?

Objawy choroby zwyrodnieniowej stawów mogą się różnić w zależności od miejsca wystąpienia choroby i stopnia jej zaawansowania. Do najczęstszych objawów choroby zwyrodnieniowej stawów zaliczamy:

  • Ból stawów, który może przybrać postać łagodną lub ciężką i pojawiać się podczas ruchu, lub w spoczynku. Ból może również nasilać się podczas zmiany pogody.
  • Postępująca utrata ruchomości stawów, co może utrudnić wykonywanie codziennych czynności.
  • Odczuwanie sztywność stawów po przebudzeniu lub dłuższym spoczynku.
  • W zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej stawów na stawach mogą pojawić się zgrubienia i obrzęki.
  • Często w przypadku artrozy mogą pojawiać się trzeszczenia i skrzypienia stawów podczas ruchu.
  • W niektórych przypadkach choroba zwyrodnieniowa stawów prowadzi do zniekształceń stawów, co może utrudnić osobie chorej codzienne funkcjonowanie.
  • W wyniku bólu i ograniczeń ruchomości, osoby z chorobą zwyrodnieniową stawów mogą zmienić swoją postawę ciała, co może wpłynąć na ich równowagę i chód.

Jakie rodzaje bólu występują w poszczególnych stadiach artrozy?

Cechą charakterystyczną artrozy we wczesnej fazie jest ból startowy, czyli ból, który pojawia się w pierwszych kilku sekundach fazy ruchu, a następnie ustępuje. Wyróżniamy również ból stresowy, który pojawia się dopiero po nieco dłuższym stresie, jest charakterystyczny dla wczesnej lub środkowej fazy choroby zwyrodnieniowej stawów. W późniejszej fazie pojawia się stały ból i sztywność stawów.

W jaki sposób opiekować się seniorem cierpiącym na artrozę?

Opieka nad osobą starszą z artrozą wymaga pomocy w codziennych czynnościach, zachęcania do regularnych ćwiczeń, leczenia bólu, przejścia na zdrową dietę oraz zapewnienie regularnych wizyt u lekarza.

Oto kilka wskazówek dotyczących codziennej opieki nad osobą starszą z artrozą:

Pomoc w codziennych czynnościach: Osoba starsza z artrozą może mieć trudności w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak ubieranie się, kąpanie się i gotowanie. Można jej pomóc, zapewniając niezbędny sprzęt i narzędzia, takie jak podpórki i poduszki pod kolanami.

Wykonywanie regularnych ćwiczeń: Ćwiczenia fizyczne są ważne dla utrzymania ruchomości stawów. Dlatego bardzo ważne jest zachęcanie podopiecznego do wykonywania prostych ćwiczeń, takich jak joga, pływanie czy spacerowanie

Leczenie bólu: Artroza może powodować ból, który utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Osoba starsza może potrzebować leków przeciwbólowych lub leków przeciwzapalnych, aby złagodzić ból. Leki te należy podawać zgodnie z zaleceniami lekarza.

Zapewnienie zdrowej diety: Osoba starsza cierpiąca na chorobę zwyrodnieniową stawów powinna unikać żywności bogatej w tłuszcze nasycone i trans, a zamiast tego wybierać zdrowe tłuszcze, takie jak oleje roślinne i orzechy. Powinna również unikać spożywania dużej ilości cukru i soli.

Regularne wizyty u lekarza: Bardzo ważne jest również zapewnienie regularnych wizyt lekarskich oraz wykonywanie zaleconych badań i terapii, takich jak fizjoterapia.

Artroza, choroba to zwyrodnieniowa stawów, której nie można wyleczyć, ale jej objawy można złagodzić. Leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne, mogą pomóc zmniejszyć ból i stan zapalny. Natomiast fizjoterapia, masaż, akupunktura i terapia ciepłem lub zimnem mogą również pomóc w złagodzeniu objawów artrozy. Przy postępującej chorobie bardzo ważne jest zapewnienie odpowiedniej opieki seniorowi, gdyż może nie poradzić sobie w wykonywaniu codziennych czynności. Interesujesz się chorobami osób starszych? Więcej artykułów na ten temat znajdziesz na naszym blogu.