Nie ma chyba drugiej takiej choroby, na temat której narosłoby tyle szkodliwych mitów, co w kontekście depresji. Cóż, nie ma co się dziwić – jest to jedno z tych zaburzeń, które w lokalnym środowisku może nie zostać odebrane poważnie, a zwykle wiązane jest tylko z chwilowym smutkiem, bądź potrzebą samotności. Takie podejście wiąże się także z tym, że bardzo często można spotkać się ze szkodliwymi radami samozwańczych psychologów, próbujących rozwiązać problem depresji poradami w stylu “nie martw się”, “przestań być smutny”, “weź się w garść”. I choć za takimi próbami pomocy kryją się dobre intencje, to jednak zanim zabierzemy się za wsparcie chorego, warto dowiedzieć się w jaki sposób prawidłowo ów pomoc nieść. Tym bardziej, że pracując w opiece nad Seniorami mamy do czynienia z osobami, które są najbardziej podatne na szkodliwe działanie depresji.

Zanim przejdziemy do wskazówek, które pomogą w sprawowaniu opieki nad Seniorem cierpiącym na depresję, to warto nieco lepiej przyjrzeć się tejże przypadłości. Statystycznie zaburzenia depresyjne dotykają najczęściej osób po 65 roku życia. Przyczyn takiego stanu rzeczy możemy upatrywać przede wszystkim w dwóch kategoriach. Pierwsza – związana z silnymi i negatywnymi emocjami, im starsi jesteśmy, tym częściej doświadczamy zdarzeń, które mogą wywoływać w nas stany depresyjne. Mowa tutaj choćby o śmierci bliskiej osoby, chorobie, czy konfliktach rodzinnych. Druga, dotyczy zmian, które zachodzą wraz z wiekiem – zwykle trudno jest zaakceptować pogorszoną sprawność, zależność od innych osób, czy w końcu poczucie mniejszej uwagi i znaczenia dla otoczenia. Taki stan rzeczy jest, choć może wydawać się błahy, to stanowi najczęstszą przyczynę braku radości z życia i poczucia zmierzania donikąd. Szczególnie potrzeba uwagi jest bardzo istotnym czynnikiem, który najmocniej manifestuje się wśród Seniorów chorujących na depresję – zwykle widoczne jest to w objawach choroby, która znacznie częściej niż u osób młodszych, daje symptomy psychosomatyczne (a zarazem te, które mają wzbudzić zainteresowanie pośród otoczenia) – bóle brzucha, ucisk w klatce piersiowej, zaburzenia łaknienia, bóle głowy, nudności, agresja oraz przewlekłe zmęczenie. Do typowych zaburzeń należy także wspomniany już brak radości z życia, brak celu, poczucie nijakości, brak energii oraz apatia – choć tego typu przypadki są znacznie mniej nasilone niż u osób młodszych.

Jak więc opiekować się osobą starszą chorującą na depresję? Cóż, zwykle bez odpowiedniego leczenia się nie obejdzie, jednak jako Opiekunowie Osób Starszych możemy w znaczący sposób wesprzeć proces powrotu do zdrowia. Poświęcanie czasu osobie chorej, rozmowa, nieocenianie i niezadawanie “co chwila” pytań o samopoczucie, to podstawa. Trzeba zdać sobie sprawę z tego, iż Senior cierpiący na depresję potrzebuje przede wszystkim kogoś, dla kogo poczuje, że ma znaczenie i może liczyć na jego uwagę. Dobrze sprawdzi się pytanie o zdanie Osoby Starszej na różne tematy – np. o to co zostanie przygotowane na obiad, czy odnośnie sytuacji politycznej, zasłyszanej wiadomości czy jeszcze lepiej, czegoś związanego z zainteresowaniami Podopiecznego. Budowanie poczucia wartości u Osoby Starszej wymaga wiele cierpliwości oraz wytrwałości, ale może przynosić spektakularne efekty. Pamiętajmy jednak przy tym, by skupiać się przede wszystkim na słuchaniu i zadawaniu pytań, nie na mówieniu. W parze z tym powinna iść aktywność fizyczna. Ruch to zdrowie – nie tylko w kwestii naszego ciała, ale także i psychiki, ponieważ to m.in. w trakcie spaceru wydzielają się endorfiny, czyli hormony szczęścia. Warto więc korzystać z dobrej pogody i jak najczęściej próbować “wyciągać” Podopiecznego na świeże powietrze oraz zachęcać do lekkiej aktywności – choćby w postaci rozciągania, jazdy na rowerze, spaceru. W nauce znana i dość dobrze przebadana jest także metoda zwana Fototerapią. Polega ona na leczeniu światłem słonecznym – innymi słowy warto korzystać z nadchodzącej wiosny oraz lata i jak najczęściej opuszczać mury domu!

Poza wspomnianymi zaleceniami, wspierający wpływ może nieść za sobą odpowiednia dieta. W kontekście profilaktyki depresji najlepsze rezultaty przynosi dieta wysokowęglowodanowa (być może to dlatego mieszkańcy regionów śródziemnomorskich zawsze cieszą się dużym humorem i zadowoleniem z życia). Korzystne będzie przemycanie do codziennego jadłospisu Seniora potraw mącznych, makaronów, ziemniaków, sporej ilości warzyw oraz owoców. Dobrze jest dodać do diety źródła omega-3 oraz omega-6 w postacie ryb, oliwek, nasion, orzechów, olejów roślinnych. Warto unikać potraw ciężkostrawnych, które dodatkowo męczą organizm – potrawy oparte na warzywach strączkowych, tłuste, z dużą ilością mięsa, smażone. Do tego wszystkiego nie powinniśmy zapominać o tym, że warto wypełniać czas wolny osoby chorej dodatkowymi aktywnościami oraz próbami odtworzenia jej pasji – wspólnego oglądanie filmów, granie w gry, gotowanie, słuchanie muzyki, przeglądanie zdjęć – możliwości jest dużo, a zależą jedynie od tego, jak dobrze poznamy osobę Podopiecznego. Trzeba jednak pamiętać także o dwóch istotnych kwestiach – po pierwsze, by nie przedobrzyć, po drugie, by nie pokazywać, że utrzymujemy kontakt z Podopiecznym z przymusu. Zbyt częste próby nawiązywania kontaktu z Podopiecznym mogą być drażniące, a wręcz zniechęcające do naszej osoby, dlatego starajmy się szukać zdrowego umiaru i obserwujmy zachowanie chorego. Chwila samotności jest także niezbędna do prawidłowego funkcjonowania – szczególnie dla Seniorów cierpiących na depresję. Pamiętajmy o tym, że jeśli już decydujemy się na taką współpracę, to róbmy to bezinteresownie – dla osoby, która zaczęła się do nas przekonywać i polubiła nas, sporym ciosem może być to, gdy dostrzeże, że cała próba znajomości była jedynie poleceniem służbowym, a nie czystą intencją ze strony Opiekunki.

Na sam koniec, nie zapominajmy jednak, że to wszystko co zostało przez nas wymienione, to jedynie wskazówki. Najważniejszą metodą profilaktyki depresji jest odpowiednie leczenie oraz spotkania ze specjalistami, a szczególnie ważna jest i będzie obecność drugiego człowieka, który będzie w stanie bezinteresownie wysłuchać, zrozumieć i docenić osobę chorego. Opiekunka Osób Starszych może wnieść do życia Seniora sporo radości i poczucia wartości, ale wciąż to rodzina będzie stanowiła dla Niej najważniejszy wyznacznik jakości swojego życia. Nie obrażajmy się więc, gdy na zleceniu usłyszymy coś przykrego od osoby chorej na depresję, która nie doceni naszego dotychczasowego wkładu. Zamiast tego starajmy się ją zrozumieć i podejmować kolejne próby walki o jej lepsze samopoczucie – włącznie z próbą organizacji jak najczęstszych spotkań Podopiecznego z bliskimi jej osobami. Choć możemy tego nie usłyszeć od Osoby Starszej cierpiącej na depresję, to z całą pewnością doceni nasze starania oraz uwagę jaką Ją obdarzyliśmy. Nie ma co ukrywać, że współpraca z osobą cierpiącą na demencję – choć z pozoru nie należy do trudnych – to jednak jest wymagająca, szczególnie pod względem psychicznym. Mając wiedzę, iż przyjdzie nam współpracować z Seniorem chorym na zaburzenia depresyjne pewne jest to, że taka praca będzie wymagała od nas wiele cierpliwości, samozaparcia oraz wytrwałości – w zamian jednak możemy być pewni tego, że gdy tylko uda nam się wywołać radość u takiej osoby, to będzie to jedna z piękniejszych nagród jaką przyjdzie nam otrzymać w trakcie całej kariery Opiekunki.