Udar mózgu to najczęstszy powód długotrwałej niepełnosprawności. Opieka nad chorym w tej sytuacji jest dużym wyzwaniem dla najbliższych. Taka osoba może wymagać pomocy nawet przy wykonywaniu prostych codziennych czynności. Odpowiednia pielęgnacja i opieka odgrywa kluczową rolę w procesie powrotu do zdrowia.

Osoba po przebytym udarze mózgu, wracając ze szpitala, potrzebuje kontynuacji leczenia w domu, rehabilitacji oraz profilaktyki przeciwodleżynowej. Najistotniejsze jest jak najszybsze rozpoczęcie terapii. Daje to duże szanse na powrót do zdrowia i przywrócenie utraconych funkcji organizmu.

W pierwszej kolejności należy przygotować pokój, w którym chory będzie przebywał. Ważne jest takie jego umeblowanie, aby w jak największym stopniu ułatwiało ono dbanie o rekonwalescenta i wykonywanie codziennych czynności. Cennym elementem wyposażenia w tej sytuacji jest łóżko szpitalne, które posiada regulowane wezgłowie, drabinkę oraz jest na kółkach, dzięki czemu można łatwo je przemieszczać.

Warto również przygotować poduszki rehabilitacyjne, materac przeciwodleżynowy oraz wózek inwalidzki. Szafkę nocną stawiamy po porażonej stronie ciała chorego. Jeśli postawimy na niej kubek z napojem, pacjent sięgając po niego, będzie aktywizował właśnie tę część ciała.

Duże znaczenie w procesie leczenia ma przygotowanie bliskich chorego do nowych okoliczności. Objawy udaru to między innymi niedowład, porażenie, niedoczulica oraz afazja. Rehabilitacja wymaga zaangażowania i pracy wszystkich osób, które sprawują opiekę nad chorym. Wsparcie oraz pozytywne nastawienie bliskich jest bardzo ważne dla osoby, która musi stawić czoła niepełnosprawności.

Zakres opieki nad osobą po udarze mózgu ustala lekarz, a zadaniem rehabilitanta jest pomóc odzyskać sprawność ruchową. Osoby leżące wymagają pielęgnacji przeciwodleżynowej, ochrony skóry, jej regularnego natłuszczania, odpowiedniej diety oraz częstych zmian pozycji ciała. W takim przypadku toaleta chorego odbywa się w łóżku.

Jeśli pojawią się problemy z połykaniem, należy rozdrabniać pokarmy, a następnie podawać je 5-6 razy dziennie. Powinny one być gęste oraz ciepłe, ale nie gorące. Należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ podopieczny może się zachłysnąć. Nawodnienie jest również bardzo ważne – powinniśmy podawać około 2 litrów płynów na dobę.

W przypadku osoby leżącej istnieje ryzyko pojawienia się zapalenia płuc, dlatego należy oklepywać plecy podopiecznego 2 razy dziennie. Powoduje to pobudzenie krążenia i wykrztuszenie zalegającej wydzieliny.
Warto nauczyć chorego ćwiczeń oddechowych, które polegają na wzięciu głębokiego wdechu, zatrzymaniu powietrza na 2-3 sekundy, a następnie wydechu. To dobry sposób na uchronienie podopiecznego od ewentualnych schorzeń układu oddechowego.

Udar mózgu często powoduje problemy z mówieniem i pisaniem, dlatego ważne jest wspieranie osoby nim dotkniętej w tych czynnościach. Popularnym rozwiązaniem jest przygotowanie tablicy z literami, które chory może wskazywać, a bliscy odczytywać. Może też ona posłużyć do ćwiczeń w późniejszych etapach leczenia – podopieczny może wypowiadać zaznaczane przez nas znaki. Pisanie zdrową ręką jest również pomocne w komunikacji chorego z otoczeniem. Należy zachęcać chorego do używania jedynie zdrowej części ciała, ponieważ powrót do zdrowia może potrwać dłuższy czas.

W procesie leczenia dużą wagę mają nie tylko starania o przywrócenie sprawności ruchowej, ale również o akceptację porażonej strony ciała. Zdarza się, że osoby, które doświadczyły udaru mózgu, nie tolerują sparaliżowanej części ciała. To częste zjawisko, które polega na tym, że chorzy nie ubierają tej strony, zaniedbują ją, nie myślą o niej.

Doświadczony opiekun odgrywa ważną rolę w takiej sytuacji. Taka osoba nie tylko wspiera w czynnościach dnia codziennego, ale również poprawia jakość życia podopiecznego. Nastawienie psychiczne wpływa na zdrowie fizyczne. Osoby, które są w dobrej kondycji psychicznej chętniej współpracują z rehabilitantem, lepiej znoszą skutki choroby oraz mają większą wolę walki. Dlatego wykwalifikowany i empatyczny opiekun to nieocenione wsparcie w procesie leczenia osób dotkniętych udarem mózgu.