Jeśli mielibyśmy wskazać grupę chorób, które zaraz po schorzeniach układu krwionośnego, rozwijają się w dzisiejszych czasach najszybciej, to zdecydowanie musimy wskazać cukrzycę. Problemy sercowo-naczyniowe oraz choroby metaboliczne jak wspomniana wcześniej cukrzyca, to w głównej mierze zasługa obecnie przyjętego stylu życia – tj. znacznie więcej siedzenia, znacznie mniej aktywności fizycznej, wysoko przetworzone posiłki, dużo stresu i niepotrzebnych nerwów – to wszystko sprawia, że wymienione powyżej przypadłości urosły do miana schorzeń cywilizacyjnych. W ostatnim wpisie zajęliśmy się problemami ze strony układu krwionośnego więc dzisiaj zastanowimy się co możemy zrobić my sami dla siebie, jak również jak możemy pomóc Osobom Starszych, przeciwdziałać i walczyć z tak podstępną chorobą jaką jest cukrzyca.

W pierwszej kolejności zaczniemy od podstaw. Na pewno każdy z nas słyszał o różnych rodzajach cukrzycy i tak, wyróżniamy:
Cukrzycę typu 1 – tzw. insulinozależną. Ten typ choroby dotyka najczęściej osoby młode, dzieci, nastolatków. Sporadyczne cierpią na nią osoby starsze. Do tej pory nie ustalono co jest odpowiedzialne za pojawienie się cukrzycy typu 1, wiemy jedynie, że pewne osoby predysponowane są do zachorowania z powodu genetyki. Ten rodzaj schorzenia objawia się brakiem insuliny, która jest odpowiedzialna za dostarczanie glukozy do komórek, w jej wyniku chory jest zmuszony do końca życia przyjmować zewnętrzne dawki hormonu w określonych porach. Jeżeli Twój podopieczny cierpi na tego typu schorzenie, to Twoją rolą jako Opiekunki Osób Starszych jest przede wszystkim pilnowanie odpowiedniej diety – niskowęglowodanowej, o niskim indeksie glikemicznym, bazującej na warzywach oraz produktach nieprzetworzonych. Absolutnie do Twoich zadań nie należy podawania insuliny!!! Tym może zajmować się pielęgniarka, członek rodziny lub samodzielnie – osoba chora. Cukrzycy typu 1 nie da się wyleczyć, można jedynie złagodzić jej objawy. Bardzo niebezpiecznym powikłaniem, które może nastąpić w jej wyniku jest tzw. kwasica ketonowa, która stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia osoby chorej. Objawami kwasicy ketonowej jest przede wszystkim charakterystyczny zapach acetonu, zmęczenie, odwodnienie, rozkojarzenie, przyspieszony oddech oraz puls. Jeżeli w porę nie zareaguje się na zauważone objawy kwasicy, ta może doprowadzić do wstrząsu i śpiączki.

Cukrzycę typu 2 – tzw. insulinoniezależna. To najpopularniejszy rodzaj, choruje na nią 80%-90% chorych na cukrzycę, łącznie przeszło 300 milionów ludzi na całym świecie. To co jednak najbardziej przeraża, to fakt, iż szacuje się, że kolejne 100 milionów osób żyje w nieświadomości o swojej chorobie, gdyż ten typ cukrzycy często rozwija się niezauważenie. Każdemu z nas zdarzają się przecież chwile słabszego samopoczucia, pragnienia, przemęczenia – które mogą także świadczyć o rozwoju tejże przypadłości. Cukrzyca typu 2 polega na tym, że nasz organizm nie wytwarza dostatecznie dużo insuliny, by wyłapać z krwioobiegu wszystkie cząsteczki glukozy i dostarczyć do mięśni lub kompletnie zamyka się na dostarczane przez insulinę składniki. W efekcie dochodzi do wzrostu cukru we krwi (hipoglikemia), który jest niebezpieczny dla innych organów, a nasz organizm wprowadza w stan głodu. Choć chorobie tej sprzyjają czynniki genetyczne, to jednak udowodniono, że w głównej mierze to styl życia jest tutaj najistotniejszy. Cukrzyca typu 2 rozwija się bardzo długo, po drodze zazwyczaj daje o sobie znać i to od nas samych zależy, czy będziemy w stanie wsłuchać się w nasz organizm i zawczasu podjąć stosowne kroki, które zapobiegną rozwojowi choroby. Do zachorowania predysponowane są głównie osoby otyłe, szczególnie cierpiące na otyłość brzuszną, osoby mało aktywne fizycznie, spędzającej większość czasu w pozycji siedzącej. Ponadto znaczny wpływ ma to, co jemy. Węglowodany stały się naszym głównym źródłem energii, ale nasi przodkowie nigdy nie spożywali ich w tak znacznej ilości, jak my dzisiaj, same węglowodany są dla naszego organizmu czymś w rodzaju “doładowania”, energii, najwyższego biegu, która jest nam potrzebna na krótko, ale o bardzo dużej mocy – a na co dzień zwykle nie mamy takich przeszkód, by potrzebować nagłej i dużej ilości energii. W samochodzie nie da się jechać cały czas na najwyższym biegu, podobnie jest w życiu. Trudno wyobrazić sobie śniadanie bez pieczywa, kawę bez ciasta, obiad bez ryżu, makaronu czy ziemniaków – warto jednak zachować zdrowy umiar, a przy tym wybierać pełnoziarniste odmiany źródeł energii. Oczywiście nie bez znaczenia pozostają potrawy przetworzone, pozbawione witamin i minerałów, które także mogą przyczyniać się do zachorowalności na cukrzycę typu 2.

Jak wspomnieliśmy, nasz organizm dużo wcześniej informuje nas o możliwych problemach matabolicznych. Przy cukrzycy typu 2 takim sygnałem będzie tzw. insulinooporność. Jest to stan przejściowy, z którego każdy może się wyleczyć wracając do zdrowego stylu życia. Insulinooporność polega na upośledzeniu działania insuliny – a dokładniej na ilości w jakiej jest produkowana w stosunku do spożytej ilości glukozy. Stan ten objawia się najczęściej uczuciem senności po posiłku bogatym w węglowodany, zmęczeniem, rozkojarzeniem, brakiem energii, a w niektórych przypadkach także tyciem oraz wzmożonym pragnieniem. Aktywność fizyczna oraz dieta niskowęglowodanowa jest często wystarczająca do tego, by pozbyć się tak męczącej przypadłości. Jeśli jednak zignorujemy te symptomy, to możemy być pewni, że jest bardzo duża szansa ku rozwojowi cukrzycy typu 2.

Poza wymienionymi przypadkami jest jeszcze cukrzyca typu 3, cukrzyca ciążowa oraz cukrzyca przejściowa, te schorzenia dotykają jednak niewielki odsetek ludzi, dlatego zaznaczamy jedynie fakt ich istnienia.

Jak objawia się Cukrzyca?

-Poliuria – częste oddawanie moczu
-Polidypsja – zwiększone pragnienie
-Polifagia – zwiększone uczucie głodu
-Ketonemia i ketonuria – chory na cukrzycę z powodu braku insuliny zaczyna wykorzystywać tłuszcz jako głównie źródło energii. Do przekształcenia go w wartościowe źródło energii wymagane jest wytworzenie tzw. ciał ketonowych, którym często towarzyszy charakterystyczny zapach acetonu.
-Problemy ze wzrokiem – oczy należą do jednego z trzech organów w naszym ciele, które nie poradzą sobie bez glukozy, dlatego pojawienie się cukrzycy natychmiast pociąga za sobą problemy z widzeniem
-Problemy z nerkami – kolejny organ, który nie radzi sobie bez glukozy, w trakcie cukrzycy może dojść do ich niewydolności.
-Wiele innych objawów. Tak naprawdę trudno zdiagnozować kolejne symptomy, które są efektem cukrzycy. Rola glukozy w naszym organizmie jest tak istotna, że upośledzenie jej dostarczania może odbić się tak na wyglądzie naszej skóry, energii, samopoczuciu, skupieniu, jak i układzie krwionośnym. Właśnie z tego powodu cukrzyca jest tak groźną chorobą, która nieleczona potrafi doprowadzić do bardzo szkodliwych i często nieodwracalnych powikłań.

Jak żyć z cukrzycą?

Przede wszystkim – z cukrzycą da się normalnie żyć. W typie 1 ważna jest zbilansowana dieta, unikanie alkoholu oraz innych używek, a także skrupulatne podawanie insuliny o odpowiednich porach. W typie 2 do wspomnianych wcześniej zaleceń, należy zadbać także o odpowiednią masę ciała i aktywność fizyczną. Często samo schudnięcie, znacząco poprawia wrażliwość insulinową organizmu, do tego stopnia, że podawanie zewnętrznych hormonów nie zawsze będzie konieczne. W cukrzycy najważniejsza jest świadomość tego, jak prowadzić swoje codzienne życie, dlatego postaw na naukę, dyskusje, pytaj lekarzy oraz zbieraj doświadczenia innych Diabetyków. Jeśli pracujesz jako Opiekunka Osób Starszych, a Twój podopieczny cierpi na cukrzycę, to pamiętaj, iż do Twoich zadań nie należy podawanie insuliny. Co więcej, jest to wyraźnie zabronione! Czy to oznacza, że nic nie możesz zrobić w dla Seniora chorującego na cukrzycę? Oczywiście, że nie!
Jako Opiekunka Osób Starszych warto byś także poszukała wiedzy w tym zakresie, szczególnie w kontekście diety cukrzycowej i tego jakie potrawy należy podawać osobie chorej. Choć z pozoru może wydawać się to Tobie znacznym ograniczeniem, to jednak nic bardziej mylnego! Komponowanie przepisów o niskim indeksie glikemicznym, to świetna dawka wiedzy oraz nauki tego, jak zdrowo i uważnie się odżywiać. Opiekując się osobą starszą, cierpiącą na cukrzycę, warto także postawić na spacery, gimnastykę – każdą aktywność, dzięki której odciągniesz swojego Podopiecznego od telewizora oraz siedzenia. Poza dietą oraz aktywnością fizyczną, którą jako Opiekunka Seniora możesz zapewnić swojemu Podopiecznemu, jest także wspólna edukacja oraz kontrola – czy to odnośnie przyjmowania leków, reagowania na symptomy hipoglikemii, jak i wizyt u lekarza.

Choć cukrzyca może wydawać się znacznym ograniczeniem, a w pracy Opiekunki Osób Starszych może sprawiać wrażenie dodatkowej trudności, to tak naprawdę wszystko jest zależne od naszego podejścia i tego, czy będziemy potrafili wprowadzić korekty w naszej codzienności. Choroba ta nie musi stanowić znacznego utrudnienia, a odpowiednio kontrolowana oraz wspierana zdrowym stylem życia – pozwala na spokojną i komfortową pracę, jak i życie!