Zrozumieć Seniora

Jeśli mielibyśmy zastanowić się nad tym, co jest najbardziej kluczową cechą u Opiekunki Osób Starszych, to niewątpliwie nie wskazalibyśmy znajomości języka niemieckiego, doświadczenia, czy ukończonych kursów. Owszem, wszystkie wymienione powyżej atuty są kluczowe przy rekrutacji na odpowiednią ofertę pracy, ale nie ulega wątpliwości, że to jednak empatia i umiejętność zrozumienia Seniora jest najbardziej pożądanym przymiotem osoby podejmującej się opieki.

Odpowiednie podejście do Osoby Starszej i nawiązanie z Nią przyjaznej relacji ułatwi nam dalszą współpracę. Choć wydaje się to dosyć prostym zadaniem, to rzeczywistość jest jednak zgoła inna, ponieważ zmiany, które zachodzą u naszych podopiecznych, są nam dosyć obce i trudne do zrozumienia – przynajmniej z początku. Empatia, cierpliwość, doświadczenie – to wszystko jest kluczowe w budowaniu dobrej relacji z Osobą Starszą. Pomimo tego, warto jednak poznać od podstaw procesy, które następują w człowieku po przekroczeniu pewnej granicy wieku. To pozwoli nam znacznie trafniej dotrzeć do naszego podopiecznego i zrozumieć jego codzienność oraz problemy, z którymi musi się borykać. W tym miejscu musimy od razu zaznaczyć, iż wspomniane ów procesy zachodzą na płaszczyźnie fizycznej, jak również psychologicznej. Tak naprawdę z tymi pierwszymi zderzamy się na co dzień. Naturalny proces starzenia się jest nie do powstrzymania, u jednych następuje szybciej, u drugich znacznie wolniej, a wszystko zależne jest od predyspozycji genetycznych, aktywności jaką osoba prowadzi, diety, nawet od środowiska, w którym żyje. Tryb życia ma szczególne znaczenia, niemniej abstrahując od tego – każdy z nas boi się zmian, które nastają w naszym organizmie wraz z upływem czasu. Nasi podopieczni to głównie osoby, które uczą się życia pomimo zmian jakie następują w ich ciele. Jedni je akceptują i starają się nie pokazywać ich światu, drudzy będą znacznie manifestować swój smutek, a trzeci spróbują udowadniać wszystkim i samym sobie, że wciąż są młodzi i ich starość nie dotyka. Niezależnie od sytuacji musimy pamiętać, że każda osoba starsza źle znosi wszelkie przejawy starzenia się, boi się utraty swojej sprawności, choroby, pogorszenia zmysłów, słabnącej pamięci i odporności

Choć aspekt fizyczny zmian jest bardzo ważny, to jednak jako Opiekunowie Osób Starszych, doskonale wiemy, że znacznie ważniejsza jest ta sfera psychologiczna procesów nastających wraz z wiekiem. To komfort psychiczny sprawia, że czujemy się w życiu szczęśliwi, lub nie – i podobnie jest z osobami starszymi, a my jako Osoby opiekujące się nimi mamy niebagatelny wpływ na to z jakim nastawieniem będą spoglądały na życie. Seniorzy to grupa, która najczęściej popada w depresję. Jest to spowodowane uczuciem braku przydatności i lękiem o zmianę jakości życia. Wraz z czasem osoba starsza dobitnie zaczyna odczuwać wszelkie zmiany natury społecznej i ekonomicznej – jej pozycja zostaje zaniżana, przestaje mieć znacznie i wpływ na członków swojej rodziny, staje się zależna (również finansowo) od drugiej osoby, a każdy kolejny dzień przynosi wyzwania, które jeszcze nie tak dawno temu były błahostką. Zwykle, takie zmiany towarzyszą osobom niesamodzielnym i samotnym, którym zaakceptowanie nowej rzeczywistości przychodzi znaczenie trudniej, co niestety jest częstym zjawiskiem. Osoba starsza lęka się tego, iż nikt nie będzie potrafił jej wysłuchać, potraktować normalnie, przestanie być uznawana społecznie i stanie się niepotrzebna.

Co w takim razie robić? Jak temu przeciwdziałać? Opisane powyżej procesy to tylko streszczenie tego jakie zmiany rzeczywiście zachodzą u Osób Starszych. Nie zatrzymamy ich, ale możemy dołożyć wszelkich starań ku temu, by nasz podopieczny akceptował je jako coś naturalnego, co daje tylko nowe możliwości, a nie kolejne blokady. Te wszystkie procesy nie muszą zachodzić tak dotkliwie jak opisane to zostało powyżej. Najważniejszy jest komfort psychiczny (kilka porad poniżej), jeśli chodzi o aspekt fizyczny to warto tchnąć trochę więcej życia w naszego Seniora! Gimnastyka, spotkania z innymi ludźmi, odpowiednie posiłki, wartościowy sen, wycieczki, pasje, które Twój podopieczny kocha, gotowanie, słuchanie muzyki, czytanie książek.. Możliwości jest bardzo wiele, ważne jest przede wszystkim to, by angażować Osobę Starszą w ich wykonywanie.

Jeśli chodzi o komfort psychiczny naszych podopiecznych, to musimy przede wszystkim zadbać o to, by należycie poświęcać im uwagę, słuchać tego co mówią, nie przerywać, nie traktować protekcjonalnie i nie atakować, gdy nie do końca zgadzamy się z ich zdaniem. Potrzeba wysłuchania jest jedną z najważniejszych – szczególnie dla osoby starszej. Co więcej?:

– Zadbaj o to, by Senior czuł się potrzebny, np. pozwól mu coś robić, co będzie dawało mu poczucie, że robi coś istotnego.
– Wolny czas spędzajcie aktywnie
– Pozwól na spotkania z innymi! Nie bądź jedyną osobą obok rodziny, z którą senior rozmawia
– Podziwiaj to czego dokonał. Słuchaj historii, przeglądajcie zdjęcia, pokaż że doceniasz, to, że dzieli się z Tobą swoją przeszłością.
– Nie ograniczaj! Zawsze czuwaj, ale staraj się, by osoba starsza miała względną autonomię w podejmowaniu decyzji (oczywiście nie dotyczy osób chorych na demencję) – Intelektualne wyzwanie? Oczywiście – rozwiązujcie krzyżówki, oglądajcie teleturnieje. Twój podopieczny z pewnością będzie usatysfakcjonowany tym, gdy uda mu się udzielić poprawnej odpowiedzi!

To tylko kilka przykładów. Pamiętajmy, by zawsze mieć na uwadze zmiany, które przychodzą wraz z wiekiem u osób starszych, ale nigdy nie oceniajmy, a tym bardziej nie ograniczajmy tylko przez ten fakt. Zadbajmy natomiast o to, by nasi Seniorzy cieszyli się życiem i wciąż czuli się ważną częścią społeczeństwa.

Piotr Szewczyk